donderdag 4 augustus 2016

Voor het eerst solo



In je eentje een zeilboot huren? Afgelopen weekend heb ik het gedaan! Een leuke, bijzondere en zeer leerzame ervaring. Bij deze het (eerlijke) verslag...

Alle begin is moeilijk

Met klamme handjes loop ik de steiger op. Achteraan, aan het eind, daar moet ze liggen. De Black Swan is niet groter dan een gemiddelde roeiboot. Maar als je nog nooit in je eentje gevaren hebt, is zelfs dat al meer dan groot genoeg. Ik begin me af te vragen waarom ik dit nu ook alweer zo graag wilde...

Ik heb Drascombes altijd al al schattige bootjes gevonden. Het ultieme simpele zeilen. Er wordt veel mee op het Wad gevaren, maar ze worden ook verhuurd op meer beschutte plekken, zoals het Lauwersmeer. In mijn eentje met zo'n bootje een beetje rondscharrelen op klein water, dat leek me nou een superleuk avontuur. 
 
de Black Swan
Maar ook leerzaam. Wij varen altijd met zijn tweeën, mijn vriend en ik. Mijn vriend is degene met meer zeilervaring. En dat merk je in de rolverdeling. Uiteraard stel ik me actief op en denk ik zoveel mogelijk mee. Maar in de praktijk blijkt toch vaak dat hij de beslissingen neemt. Dat bij een verschil in meningen, ik erop vertrouw dat hij het wel weten zal. En dat ik lastige dingen zoals aanleggen met de motor vaak aan hem overlaat. Als ik in mijn eentje ben moet ik die dingen wel zelf doen. Ik hoop dat deze ervaring me zal doen groeien als zeilster.

Dus boekte ik een bootje en nu sta ik hier. Ik kan niet meer terug..

Geduldig wordt me uitgelegd hoe alles werkt. De motor, de zeilen, de stok die ik achterin de boot moet steken om het achterste zeil te kunnen voeren, de werking van het zwaard en het roer dat omhoog moet wanneer het ondiep wordt. Allemaal dingen waar ik zelf aan denken zal moeten.

En dan is ze van mij...

Het kajuitje is echt piepklein. Met mijn 1,65 pas ik maar net op het bankje
Ik start de motor. Met de hulp van de verhuurder probeer ik de boot uit haar box te wurmen. Dat gaat nog niet zo makkelijk. Midden in alle hectiek kapt de motor er ook nog eens mee. Te weinig gas. Zenuwachtig start ik hem opnieuw, dit keer houd ik er iets meer gas op. Het kost wat moeite om de andere boten te ontwijken, maar het lukt me om heelhuids de haven uit te varen. Ik ben weg!

Op zich staat er genoeg wind, maar ik besluit het voor vandaag bij motoren te houden. Eerst maar eens wennen aan de boot. En vooral: wennen aan het feit dat ik alles in mijn eentje moet doen. Het afvaren is gelukt, maar hoe ga ik de boot straks weer aanleggen? Er zijn twee eilandjes waar ik zou kunnen liggen. Het eerste is te druk. Er zijn wel plekken vrij, maar die zijn iets te hoog gegrepen voor mijn huidige aanleg-skills.

Bij het tweede eilandje heb ik meer geluk, er is zowaar een lang stukje kade vrij. Ik houd redelijk wat gas op de motor, bang dat hij anders opnieuw afslaat. Dat maakt het aanleggen lastig. Maar gelukkig zijn er twee dames zo vriendelijk om een lijntje aan te pakken. Even later lig ik vast. Hoera!

Babystapjes

Opluchting maakt zich van mij meester. Hier lig ik dan, met mijn kleine bootje aan een mooie Marrekrite steiger. Helemaal zelf naartoe gevaren. Best cool, zo in mijn eentje. In de luwte van de bomen oefen ik alvast met het opzetten van de druil, het achterste zeiltje. Ik neem me voor om morgen de fok en de druil erbij op te zetten, kijken hoe dat gaat. Het grootzeil bewaar ik voor overmorgen. Het zijn babystapjes die ik neem. Maar ik voel me er comfortabel bij en dat is waar het om gaat.

Ik raak aan de praat met andere mensen. Ze vinden het best stoer wat ik doe, varen in mijn eentje. Ik krijg allerlei tips. Naast me ligt nóg een solo varende dame. Alleen vaart zij geen kleine Drascombe, maar een enorme platbodem. Stoer! 

De eerste avond geniet ik van de rust op het eilandje
De volgende ochtend sta ik rustig op. Ik zie de ene na de andere boot vertrekken. Ik besef me dat voor mij het moment van de waarheid ook steeds dichterbij komt. Alsof ik een moeilijk examen moet doen. Ik ga weer een stukje varen, dit keer mét de zeilen omhoog. Wat nu als de motor ermee kapt? Wat als de boot alle kanten op gaat terwijl ik met de zeilen bezig ben? Wat als het wegvaren helemaal misgaat?

Mijn boot ligt nogal op een ongunstig plekje om weg te varen, dus ik besluit haar te verleggen. Dat verleggen geeft op de een of andere manier rust. Goed zeemanschap betekent niet alleen dat je lastige situaties het hoofd kan bieden. Het betekent ook dat je met een goede voorbereiding ervoor zorgt dat die situaties zich in de eerste plaats niet voor zullen doen. Door de boot te verleggen heb ik al goed zeemanschap getoond, nog voordat ik het water op ga. En het verleggen van de boot kostte geen enkele moeite. De Black Swan is een prima handelbare boot. Ik begin langzaam te geloven dat het wel goed gaat komen, met die boot en mij.

Aan de overkant van het meer grazen wilde paarden
Met wat hulp van een aardige buurman vaar ik weg. Dat gaat alweer wat makkelijker dan gisteren. Eenmaal op open water is het tijd om de zeiltjes te zetten. Binnen no time staan de fok en druil erbij. Wat een handzame boot is dit! Helaas zijn de fok en de druil met deze wind niet genoeg om vooruit te komen. Motorzeilend kruis ik op richting noorden. In het begin zijn mijn manoeuvres nogal onhandig. Als ik probeer zonder motor te varen verlies ik steeds snelheid en roerdruk. Dan dobber ik alle kanten op. Ook lukt het overstag gaan mij een paar keer niet omdat ik gewoon te weinig vaart heb om de boot door de wind te krijgen. Maar langzaamaan gaat het beter. Ik vaar in ieder geval alweer een stuk meer ontspannen rond dan ik gisteren deed.

Lang blijf ik niet op het water. Ik wil een van de eerste zijn bij de eilandjes, dan kan ik tenminste fatsoenlijk aanleggen. Een verstandige keuze, zo blijkt, want om twee uur in de middag is het drukke eilandje van gisteren een stuk rustiger. Ondieptes maken het aanvaren van dit haventje wel een hoop lastiger. Met het roer omhoog, sturend op de motor, maak ik enkele rondjes om het eiland, voor ik uiteindelijk echt aanleg. Dat aanleggen gaat ook weer wat onhandig, maar behalve mijn gekwetste ego is er verder niets kapot. Even later komt er een stel bekenden binnen, mijn buurman en buurvrouw van het vorige eilandje. Ze hebben me zien zeilen.

Het echte werk?

Een beetje motorzeilen is leuk, maar ik wil natuurlijk ook eens echt zeilen. Liggend aan de kant oefen ik 'droog' met het zetten van het grootzeil. Ook dat gaat ontzettend gemakkelijk.

Morgen heb ik een opstapper. Mijn moeder vaart een dagje mee. Zij heeft vrijwel geen zeilervaring, dus ik ben nog steeds de meest ervaren persoon aan boord en ik zal alle beslissingen moeten nemen. Maar het betekent wel een extra set handjes erbij. Ben benieuwd hoe dat morgen zal gaan....

Een mooie zomeravond aan het water
De volgende ochtend wil ik vroeg vertrekken. Op naar het haventje waar ik met mijn ouders heb afgesproken. Na mijn aankomst op het eilandje zijn er nog veel meer boten komen liggen. Voor mij een klassieke platbodem, achter mij twee grote polyester jachten. Ik vraag mij af hoe die grote boten hier in dit ondiepe haventje liggen kunnen. Allemaal een intrekbare kiel?

Op de motor wegvaren wordt wel lastig zo, dus ik besluit het anders aan te pakken. Ik laat de motor in zijn vrij lopen en maak het landvast vooraan alvast los. Daarna duw ik me af met een van de roeispanen van de boot, net zolang tot ik in de gewenste richting lig. Daarna gaat het achterste landvast los, de motor in zijn vooruit en vaar ik keurig weg.

Als ik even later aankom bij het andere haventje pas ik dezelfde truc toe. Niet op de motor aanleggen, maar de motor in zijn vrij zetten en met handen en voeten de boot op haar plek manoeuvreren. Af en toe een klapje vooruit, als ik stil kom te liggen voor de plek waar ik wezen wil. Dat is weer het nadeel van zo'n lichte boot. Je kan met de motor in zijn vrij geen gebruik maken van de vaart die de boot nog heeft, om zo rustig aan te leggen. Als ik de motor in zijn vrij zet ligt ze vrijwel meteen stil. Toch lukt het me om netjes aan te leggen, in een kleine box. Helaas is er in alle vroegte nog niemand aanwezig die van dit kunststukje getuige kan zijn....

Een half uurtje later is mijn moeder opgestapt en varen we weer weg. Zul je net zien, nu zijn er wel mensen in de haven en gaat het wegvaren weer een stuk onhandiger. Gelukkig weet ik alle obstakels net te vermijden. Er staat helaas nog geen wind, dus eerst maar eens een stukje op de motor. We leggen netjes langszij aan bij jachthaven Lauwersoog en maken een wandelingetje over de dijk. Aan de andere kant is de Waddenzee. De eerste keer dit jaar dat ik zout water zie. 
 
Achter de dijk bij Lauwersoog is een bewaarplaats voor vaargeultonnen

We zeilen!

Een uurtje later maken we de boot weer los. Er staat nu iets meer wind. Zou het genoeg zijn? Terwijl mijn moeder stuurt rits ik de minizeiltjes los. En warempel, daar gaat ze. De motor gaat uit en ineens verandert de motorsloep waar ik de afgelopen dagen mee heb rondgevaren in een elegant zeilscheepje. Prachtig. Met ruime wind varen we terug naar het eerste eilandje. In de bocht van het Lauwersmeer kunnen we zelfs heel even melkmeisje varen. Babystapjes, maar ik ben best trots op mezelf.

Lang duurt dat gevoel niet. Ervaren zeilers weten dat er altijd wel iets is dat in de soep loopt, iets waar je snel een oplossing op moet verzinnen. Deze tocht is hierop geen uitzondering.

Melkmeisje!
Als de zeilen weer naar beneden gaan, trekt de motor ineens heel erg naar bakboord. Zo kunnen we nauwelijks sturen. In eerste instantie hebben we geen idee waardoor dat komt. Maar met een zeilbandje zet ik de motor vast aan een kikkertje aan stuurboord. Zo kunnen we tenminste weer recht varen. Improviseren! Even later ontdekt mijn moeder de oorzaak. De val van de druil is bij het strijken achter de motor vast gaan zitten en trekt zo de hele boel scheef.

We halen de lijn weg, maar daarmee zijn onze problemen niet opgelost. De motor blijkt in de war, er staat veel te veel gas op. Zelfs als ik de gashendel vrijwel helemaal dicht draai blijft hij loeien als een gek. Zo kunnen we niet aanleggen bij het eilandje, dus ik besluit terug te varen naar de haven van de verhuurder. Daar hebben we uiteraard hetzelfde probleem, maar uiteindelijk moeten we daar toch aanleggen. Als we het eilandje overslaan is dat in elk geval een riskante aanleg minder. Maar net als we weer het meer op willen varen krijg ik een ingeving. Heeft al dat geduw en getrek de choke misschien iets te ver open gezet? Ik druk de choke weer ietsjes dicht en ja hoor, de motor stopt meteen met grommen.

Even later leggen we alsnog aan bij het eiland, waar we van onze lunch genieten. Met een tevreden gevoel. Achteraf had ik het kunnen weten. Het onderdeel 'lekker zeilen' was nog het makkelijkst van het hele examen. Het onderdeel 'improviseren en beslissingen nemen' hoort er echter ook bij. Ook voor dit stuk zijn we meer dan geslaagd, vind ik zelf. Wat ik dan nog niet weet, is dat het allerzwaarste onderdeel nog komen moet...

Dit Waarscheepje voer op de zeilen weg. Netjes gedaan!

De echte test...

Het is het laatste weekend van juli en heel Nederland moppert over het regenachtige weer. Hier op het Lauwersmeer heb ik echter twee schitterende, zonnige dagen gehad. Volgens Windfinder zal het ook vandaag kalm blijven. Hoogstens dertien knopen wind, met uitschieters naar veertien knopen. Als we wegvaren is het nog steeds warm en zonnig. In de verte horen we het gerommel van een onweersbui. Dat onweer zit hoog in de lucht, dus het lijkt vooralsnog geen bedreiging.

De zeiltjes gaan weer omhoog. Relaxed beginnen we aan het laatste stuk zeilen van vandaag. De boot begint wat harder te lopen. Leuk, een beetje wind, lekker zeilen! Maar dan gaat de boot harder. En schever. En dan nog schever...

De Drascombe heeft alleen een zwaard, geen kiel. Er is geen contragewicht om de boot in evenwicht te houden. Als zo'n zwaardbootje genoeg scheef gaat, slaat ze gewoon om. En dat is nog niet alles. Het water dat in de kuip terecht komt als je scheef gaat, loopt er niet zomaar weer uit. Dat moet je eruit hozen. En als dat niet snel genoeg lukt heb je een probleem. Ik vind dat scheef gaan dan ook helemaal niet fijn en ik laat de grootschoot vrijwel onmiddellijk vieren. Dat levert meteen een heftig klapperend zeil op. Maar als ik de grootschoot ook maar een beetje aantrek gaat de boot vrijwel meteen weer scheef.

Het besluit is snel genomen. Weg met de zeilen. Zo snel mogelijk terug naar de haven, een dikke mijl verderop. Binnenlopen voordat de golven zich op kunnen bouwen. Nu zitten we aan lagerwal, niet de goede plek om te zijn met een hoop wind. Ik laat mijn moeder het roer nemen, strijk de zeilen en start de motor. Volle kracht vooruit! Gelukkig neemt de wind met een kwartiertje alweer af en zetten de golven niet door. 
 
Achteraf had ik misschien de druil beter kunnen laten staan
Achteraf denk ik: dit had ik aan moeten zien komen. Ik heb een zonnig weekend gehad, maar om mij heen waren wel voortdurend regenbuien. Regenbuien brengen soms rare winden met zich mee, die zich niet altijd even goed door weermodellen voorspellen laten. Ook had ik achteraf misschien beter het fokje en de druil kunnen laten staan. Dat had ervoor gezorgd dat we wat stabieler op de golven gelegen hadden, ook als die wel groter waren geworden.

Maar dat is wijsheid achteraf (en een les voor de volgende keer!). Deze ervaring heeft de tocht wel extra leerzaam gemaakt. Juist tijdens dit soort situaties kom je jezelf tegen. Het is geruststellend om te weten dat ik niet in paniek ben geraakt. Ik heb snel een beslissing genomen en vrijwel onmiddellijk gehandeld. Dat maakt dat ik me voor dit onderdeel toch als geslaagd beschouw, al zal het deelcijfer hier niet al te hoog zijn. En ook mijn moeder heeft de test prima doorstaan. Zij is geen moment in paniek geweest, tijdens een toch wel angstige situatie. Hulde!

Aanleggen, een koekje?

We hebben het gered. Nu alleen nog 'even' heelhuids aanleggen in de haven. De laatste horde. Het lijkt wel een soort wetmatigheid: Hoe meer mensen op de steiger, des te slechter mijn aanlegkunsten. En nu staan er een boel mensen op de steiger. Een schoonheidsprijs verdient het allemaal niet, maar naar een hoop geduw en getrek lig ik dan eindelijk vast. De verhuurder vraagt mij waarom ik toch altijd zoveel gas erop heb, als ik een haven binnen vaar. Hij krijgt er bijna een hartverzakking van! Ja, ik doe zelf ook het liefst rustig aan. Maar als ik het gas te ver terug doe, slaat dan niet de motor af?

Dat blijkt de grootste misvatting van het hele weekend te zijn. Als de motor eenmaal warm is, blijft hij zelfs met een heel klein beetje gas nog lopen. Dat is niet genoeg voor een zware boot als Doordraijer. Dus zelf hebben we er altijd meer gas op. Maar een licht bootje als deze is ook met een heel klein beetje gas nog prima aan te leggen. Juist daardoor heb je veel meer tijd en wordt het zo makkelijk dat bijna iedereen het kan. Al die aanlegperikelen, allemaal voor niks! Ik voel me wel een beetje een sukkel, nu. Ook een les voor de volgende keer...

Een half uur later zitten we tevreden aan de kibbeling. Ik voel me voldaan. Hetzelfde voldane gevoel dat ik heb na een zware oversteek. Dit was dan wel geen grote oversteek, maar uitdagend was het zeker. En wat heb ik veel geleerd. Wat dat betreft zijn mijn verwachtingen meer dan uitgekomen. Ik heb het idee dat ik in die tweeënhalve dag gegroeid ben, als zeiler. En ik weet nu al dat ik dit volgend jaar weer ga doen. Want ik ben nog lang niet klaar!

Ik ben niet aan 'echt' solozeilen toe gekomen. Dat ga ik de volgende keer doen. Meteen die zeilen omhoog en de motor uit. Ik weet nu zeker dat ik dat kan, met deze boot...

Volgende week post ik een blog over de vele lessen die ik geleerd heb tijdens deze eerste solotocht. 

Stoer scheepje!
 

5 opmerkingen:

  1. Top mooi zo door gaan Als je het allemaal zelf kan heb je er veel plezier van.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je! Ja, ik vind het heel erg leuk om het zo te doen. Ik kijk al uit naar de volgende keer...

      Verwijderen
  2. Mooi verhaal en heel erg herkenbaar, chapeau!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Leuk hoor! Ik heb (met mijn vriendin) afgelopen weekend met een bootje van WaddenInZicht op het Wad gevaren. inderdaad, met laag water onder Ameland langs (en ingesloten door een groep van ik denk wel 250 kwebbelende wadlopers!). Overnacht bij het Rif. Stukje gelopen met het bootje aan de hand. Ik wil het zeker ook eens solo gaan zeilen. Wat gaat dat makkelijk en licht allemaal als je, zoals ik, een Vollenhovense Bol gewend bent! Ik heb ervan genoten. Net als van het lezen van je leuke blog. Succes met zeilen!

    BeantwoordenVerwijderen